Reviewed By: Dr. Kavya Reddy, fertility specialist at Ferty9 Fertility Clinic, Visakhapatnam
పిల్లలు కావాలనుకునే దంపతులకు IVF (ఇన్ విట్రో ఫెర్టిలైజేషన్) ఒక ఆశాకిరణం. అయితే, ఈ ప్రయాణం కేవలం వైద్యపరమైనది మాత్రమే కాదు. ఇది ఎన్నో భావోద్వేగాలను కలిగిస్తుంది, శరీరంపై ప్రభావం చూపుతుంది. ఈ ప్రక్రియ యొక్క సంక్లిష్టతలను మరియు దీని గురించి ఉన్న తప్పుడు నమ్మకాలను అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. సరైన అవగాహనతో, దంపతులు ఈ ప్రయాణాన్ని మరింత ధైర్యంగా ఎదుర్కోవచ్చు.
IVF ప్రక్రియలో అనేక ముఖ్యమైన దశలు ఉంటాయి, ప్రతి దశ గర్భం వచ్చే అవకాశాలను మెరుగుపరచడంలో ప్రత్యేక పాత్ర పోషిస్తుంది. మొదటిగా, అండాశయాలను ఉత్తేజపరచడానికి మహిళకు ప్రత్యేకమైన మందులు ఇస్తారు, తద్వారా ఆమె శరీరం ఎక్కువ సంఖ్యలో గుడ్లను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. తర్వాత, ఒక చిన్న శస్త్రచికిత్స ద్వారా అండాశయాల నుండి ఈ గుడ్లను సేకరిస్తారు. సేకరించిన గుడ్లను ల్యాబ్‌లో, భర్త వీర్యంతో కలుపుతారు, దీనినే ఫలదీకరణం అంటారు. ఫలదీకరణం చెందిన గుడ్డు పిండంగా అభివృద్ధి చెందుతుంది. ఈ పిండాన్ని కొన్ని రోజుల పాటు ల్యాబ్‌లోనే ప్రత్యేకమైన వాతావరణంలో పెంచుతారు. ఆ తర్వాత, అభివృద్ధి చెందిన పిండాన్ని ఒక చిన్న గొట్టం సహాయంతో మహిళ గర్భాశయంలోకి బదిలీ చేస్తారు. చివరిగా, పిండం గర్భాశయం లో అతుక్కున్న తర్వాత గర్భధారణ జరుగుతుంది. దీనిని నిర్ధారించడానికి కొన్ని రోజుల తర్వాత గర్భ పరీక్ష నిర్వహిస్తారు.
ఈ మొత్తం ప్రక్రియలో సంతానోత్పత్తి నిపుణులు కీలక పాత్ర పోషిస్తారు. వారు అండాశయాల ఉత్తేజం కోసం మందులను సూచిస్తారు, గుడ్ల పెరుగుదలను జాగ్రత్తగా పరిశీలిస్తారు మరియు పిండం గర్భాశయంలో అతుక్కోవడానికి గర్భాశయాన్ని సిద్ధం చేస్తారు.
ఈ ప్రయాణంలో శారీరక మరియు మానసిక ఆరోగ్యం చాలా ముఖ్యం. తేలికపాటి వ్యాయామాలు చేయడం, సరైన ఆహారం తీసుకోవడం మరియు తమను తాము జాగ్రత్తగా చూసుకోవడం ద్వారా IVF ప్రక్రియ తర్వాత దంపతులు త్వరగా కోలుకోవచ్చు. అలాగే, తమ డాక్టర్లతో అన్ని విషయాలు మాట్లాడటం వల్ల మనసులోని భయాలు మరియు సందేహాలు తొలగిపోతాయి, ఇది విజయం సాధించడానికి సహాయపడుతుంది.
IVF ప్రయాణంలో కలిగే మానసిక బాధలు
IVF చేయించుకునే సమయంలో చాలా మంది దంపతులు అనేక రకాల భావోద్వేగాలను అనుభవిస్తారు. భవిష్యత్తుపై ఒక వైపు ఆశ ఉన్నప్పటికీ, మరో వైపు నిరాశ, ఆందోళన, ఒత్తిడి మరియు ఏమి జరుగుతుందో తెలియని భయం వారిని వెంటాడుతుంటాయి. ఈ ప్రక్రియలో తరచుగా డాక్టర్ దగ్గరికి వెళ్లాల్సి రావడం, అనేక రకాల మందులు వాడాల్సి ఉండటం మరియు ఫలితం కోసం ఎక్కువ కాలం వేచి చూడాల్సి రావడం వంటి కారణాల వల్ల వారు ఒంటరిగా ఉన్నట్లు భావించవచ్చు. అంతేకాకుండా, ఈ మానసిక ఒత్తిడి వల్ల మానసిక సమస్యలు వచ్చే ప్రమాదం కూడా ఉంది.
అందుకే, IVF ప్రక్రియ గురించి ప్రజల్లో ఉన్న అపోహలు ఏమిటి, నిజాలు ఏమిటి అనే విషయాలను తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. సరైన సమాచారం ఉంటే, దంపతులు తమ భయాలను తగ్గించుకోవచ్చు మరియు మరింత సానుకూలంగా ఉండగలరు. ఈ బాధల నుండి బయటపడటానికి మరియు ఈ ప్రయాణాన్ని సులభతరం చేసుకోవడానికి మంచి సంతానోత్పత్తి నిపుణుడి (డాక్టర్) సహాయం తీసుకోవడం చాలా అవసరం. డాక్టర్లు సరైన సలహాలు ఇవ్వడమే కాకుండా, మానసిక మద్దతును కూడా అందిస్తారు, తద్వారా దంపతులు ఈ కష్టమైన సమయంలో ధైర్యంగా ఉండగలరు.
IVFలో శరీరంపై కలిగే ఇబ్బందులు
IVF చికిత్సలో మానసిక ఒత్తిడితో పాటు, శరీరంపై కూడా కొన్ని ఇబ్బందులు కలగవచ్చు. అండాశయాలలో ఎక్కువ గుడ్లు పెరగడానికి ఇచ్చే మందుల వల్ల కొన్ని దుష్ప్రభావాలు కనిపించవచ్చు. వాటిలో వేడి సెగలు రావడం, తలనొప్పి, వికారం (వాంతులు వచ్చే భావన), రొమ్ములు నొప్పిగా ఉండటం మరియు తరచుగా మూడ్ మారడం వంటివి సాధారణంగా కనిపిస్తాయి.
గుడ్లు తీసే సమయంలో మరియు పిండాన్ని గర్భాశయంలో పెట్టే సమయంలో కొంచెం అసౌకర్యంగా ఉండవచ్చు. కొన్నిసార్లు, అండాశయాలు ఎక్కువగా ఉత్తేజితం కావడం వల్ల ఓవేరియన్ హైపర్‌స్టిమ్యులేషన్ సిండ్రోమ్ (OHSS) అనే పరిస్థితి వచ్చే అవకాశం ఉంది. దీనివల్ల కడుపు ఉబ్బరం, నొప్పి మరియు ఇతర సమస్యలు కలగవచ్చు. హార్మోన్ల స్థాయిల్లో మార్పులు మరియు మానసిక ఒత్తిడి వల్ల నీరసం కూడా అనిపించవచ్చు.
పిండాన్ని గర్భాశయంలో పెట్టిన తర్వాత కొన్ని రోజుల పాటు బరువులు ఎత్తడం లేదా ఎక్కువ శ్రమతో కూడిన పనులు చేయడం వంటివి చేయకూడదు అని డాక్టర్లు సూచిస్తారు. అలాగే, వాడే మందుల వల్ల కొందరికి కడుపులో కొంచెం నొప్పిగా అనిపించవచ్చు లేదా వికారం కూడా కలగవచ్చు. ఈ ఇబ్బందులన్నీ తాత్కాలికమైనవి మరియు సరైన జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం ద్వారా వీటిని తగ్గించుకోవచ్చు. మీ డాక్టర్‌తో ఈ విషయాల గురించి మాట్లాడటం వల్ల మరింత సమాచారం తెలుసుకోవచ్చు మరియు వాటిని ఎలా ఎదుర్కోవాలో సూచనలు పొందవచ్చు.
IVF ప్రక్రియ గురించి అపోహలు
అపోహ 1: పిండం గర్భాశయంలో అతుక్కోవడానికి పూర్తిగా మంచం మీదే విశ్రాంతి తీసుకోవాలి.
చాలా మంది మహిళలు పిండం గర్భాశయంలో సరిగ్గా అతుక్కోవాలంటే, పిండం బదిలీ చేసిన తర్వాత చాలా కాలం పాటు కదలకుండా పడుకుని ఉండాలని నమ్ముతారు.
నిజం: పిండం బదిలీ చేసిన తర్వాత పూర్తిగా మంచం మీద విశ్రాంతి తీసుకోవడం మంచిది కాదు. అది మీ శరీరం మరియు మనస్సు యొక్క ఆరోగ్యాన్ని కూడా పాడు చేస్తుంది. సాధారణ రోజువారీ పనులు మరియు తేలికపాటి పనులు చేసుకోవడం మంచిది. డాక్టర్లు కొంచెం సమయం విశ్రాంతి తీసుకోమని చెబుతారు, కానీ ఎక్కువసేపు మంచం మీద ఉండటం వల్ల గర్భం వచ్చే అవకాశాలు పెరగవు. పిండం గర్భాశయంలో అతుక్కోవడం అనేది ప్రధానంగా పిండం యొక్క నాణ్యత మరియు అది గర్భాశయంలో ఎలా చేరుతుందనే దానిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. గతంలో గర్భస్రావం అయిన వారికి లేదా గర్భాశయంలో పిండం సరిగ్గా అతుక్కోలేని సమస్యలు ఉన్నవారికి మాత్రమే ఎక్కువ విశ్రాంతి అవసరం కావచ్చు.
అపోహ 2: IVF ప్రక్రియలో దానం చేసిన వీర్యం లేదా దానం చేసిన గుడ్లు ఉపయోగిస్తారు.
కొంతమంది IVF అంటే ఫలదీకరణం కోసం దానం చేసిన వీర్యం లేదా దానం చేసిన గుడ్లు ఉపయోగిస్తారని అనుకుంటారు.
నిజం: చాలా IVF విధానాలలో, భార్యాభర్తల యొక్క సొంత గుడ్లు మరియు వీర్యాన్ని ఉపయోగిస్తారు. దానం చేసిన వీర్యం, దానం చేసిన గుడ్లు లేదా దానం చేసిన పిండాలను కొన్ని ప్రత్యేక పరిస్థితులలో మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు. ఉదాహరణకు, భార్యాభర్తలలో ఒకరికి లేదా ఇద్దరికీ తీవ్రమైన సంతానోత్పత్తి సమస్యలు ఉంటే, జన్యుపరమైన సమస్యలు ఉంటే లేదా వారి సొంత గుడ్లు లేదా వీర్యంతో చాలా సార్లు IVF విఫలమైతే వాటిని ఉపయోగిస్తారు. దానం చేసిన వాటిని ఉపయోగించాలా వద్దా అనే నిర్ణయం భార్యాభర్తలు తమ సంతానోత్పత్తి నిపుణుడితో చర్చించిన తర్వాత తీసుకుంటారు.
అపోహ 3: IVF ద్వారా గర్భం దాల్చిన పిల్లలు పుట్టుకతోనే అసాధారణతలతో పుడతారు.
IVF విధానాల వల్ల పుట్టే పిల్లల్లో జన్యుపరమైన లోపాలు లేదా ఎదుగుదలలో సమస్యలు వచ్చే ప్రమాదం పెరుగుతుందనే ఒక తప్పుడు నమ్మకం ఉంది.
నిజం: IVF ద్వారా పుట్టిన పిల్లలకు సహజంగా పుట్టిన పిల్లలతో పోలిస్తే పెద్దగా జన్యుపరమైన లోపాలు వచ్చే ప్రమాదం ఒకేలా ఉంటుంది (3 నుండి 4%). అయితే, తల్లి వయస్సు ఎక్కువగా ఉంటే ఈ ప్రమాదం పెరుగుతుంది. పిండం బదిలీ చేయడానికి ముందు కొన్ని ప్రత్యేక జన్యు లోపాల కోసం పిండాలను పరీక్షించడానికి ప్రీఇంప్లాంటేషన్ జెనెటిక్ టెస్టింగ్ (PGT) తరచుగా ఉపయోగిస్తారు. ఇది వారసత్వంగా వచ్చే సమస్యలు పిల్లలకు రాకుండా నిరోధించవచ్చు.
అపోహ 4: IVF ద్వారా వచ్చిన ప్రతి గర్భానికి సిజేరియన్ తప్పనిసరి.
కొంతమంది భార్యాభర్తలు IVF ద్వారా గర్భం వస్తే, డెలివరీ కోసం తప్పనిసరిగా సిజేరియన్ చేయించుకోవాలని నమ్ముతారు.
నిజం: IVF ద్వారా వచ్చిన గర్భాలకు సిజేరియన్ తప్పనిసరి కాదు. సహజంగా వచ్చిన గర్భాలకు డెలివరీ ఎలా చేస్తారో, IVF గర్భాలకు కూడా అలాగే చేస్తారు. తల్లి మరియు బిడ్డ ఆరోగ్యం, బిడ్డ యొక్క స్థానం మరియు డెలివరీ సమయంలో వచ్చే సమస్యలు వంటి వాటిని బట్టి డెలివరీ విధానం నిర్ణయిస్తారు. చాలా మంది IVF ద్వారా గర్భం దాల్చిన మహిళలు విజయవంతంగా సాధారణ ప్రసవం చేసుకున్నారు.
అపోహ 5: IVF వల్ల దాదాపు ఎప్పుడూ కవలలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది పిల్లలు పుడతారు.
IVF అంటే చాలా సార్లు కవలలు పుడతారని చాలా మంది అనుకుంటారు. ముఖ్యంగా కవలలు పుట్టే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుందని నమ్ముతారు.
నిజం: సహజంగా అయితే ఒకేసారి ఒక బిడ్డ పుట్టే అవకాశం ఎక్కువ. కానీ IVFలో మాత్రం కవలలు పుట్టే అవకాశం కొంచెం ఎక్కువ ఉంటుంది. ఎందుకంటే ఇంతకుముందు IVF చేసేటప్పుడు గర్భాశయంలో ఒకేసారి చాలా పిండాలను పెట్టేవారు.
కానీ ఇప్పుడు డాక్టర్లు ఒక మంచి పిండాన్ని మాత్రమే గర్భాశయంలో పెడుతున్నారు. ఈ పద్ధతిని “ఎలక్టివ్ సింగిల్ ఎంబ్రయో బదిలీ” (eSET) అంటారు. ఇలా చేయడం వల్ల ఒకేసారి ముగ్గురు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది పిల్లలు పుట్టే ప్రమాదం చాలా వరకు తగ్గుతుంది. అంతేకాకుండా, కవలలు పుట్టడం వల్ల తల్లీబిడ్డలకు వచ్చే ఆరోగ్య సమస్యలు కూడా తగ్గుతాయి.
ఒక్క పిండాన్ని మాత్రమే పెట్టినా అప్పుడప్పుడు కవలలు పుట్టే అవకాశం ఉంటుంది. కానీ చాలా పిండాలను పెడితే కవలలు పుట్టేంత సాధారణం మాత్రం కాదు.
అపోహ 6: IVF విధానం చాలా బాధాకరమైనది!
చాలా మంది IVF ప్రక్రియ, ముఖ్యంగా గుడ్లు తీసేటప్పుడు మరియు పిండం పెట్టేటప్పుడు చాలా నొప్పిగా ఉంటుందని భయపడతారు.
నిజం: IVF అనేది ఒక చిన్న ప్రక్రియ. గుడ్లు తీసేటప్పుడు మత్తు లేదా అనస్థీషియా ఇస్తారు కాబట్టి నొప్పి తెలియదు. కొన్నిసార్లు కొంచెం కడుపులో పట్టేసినట్లు లేదా అసౌకర్యంగా ఉండవచ్చు. పిండం పెట్టేది చాలా త్వరగా అయిపోయే నొప్పి లేని ప్రక్రియ. అవసరమైతే దీనికి కూడా మత్తు ఇవ్వవచ్చు. ఈ ప్రక్రియల వల్ల వచ్చే కొద్దిపాటి నొప్పిని సాధారణ నొప్పి నివారణ మందులతో తగ్గించుకోవచ్చు.
అపోహ 7: IVF చాలా ఖరీదైన చికిత్స, చాలా మందికి అందుబాటులో ఉండదు.
చాలా మందికి IVF చేయించుకోవడం ఆర్థికంగా భారమని ఒక అపోహ ఉంది.
నిజం: IVF ఖర్చు అనేది చికిత్స యొక్క నాణ్యత, ఎక్కువ నాణ్యత గల గుడ్లు మరియు పిండాల సంఖ్య, ఎన్నిసార్లు ప్రయత్నించాల్సి వస్తుంది, అండాశయాలను ఉత్తేజపరచడానికి ఉపయోగించే మందులు మరియు ICSI, PGT, పిండం ఫ్రీజింగ్ మరియు నిల్వ వంటి అదనపు విధానాలు అవసరమా అనే అంశాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. సమస్య యొక్క తీవ్రత మరియు భార్యాభర్తల పరిస్థితిని బట్టి ఖర్చు మారుతుంది.
అపోహ 8: IVF ప్రక్రియలో అండాశయాలను ఉత్తేజపరిచే మందులు ఉపయోగించడం వల్ల అండాశయ క్యాన్సర్ వచ్చే ప్రమాదం పెరుగుతుందని చాలా మంది ఆందోళన చెందుతారు.
IVF ప్రక్రియ అండాశయ క్యాన్సర్ వచ్చే ప్రమాదాన్ని పెంచదు. సాధారణ వ్యక్తులలో ఉండే ప్రమాద కారకాలు, అంటే కుటుంబ చరిత్ర లేదా క్యాన్సర్‌కు కారణమయ్యే హానికరమైన రసాయనాలకు గురికావడం వంటివే దీనికి కూడా వర్తిస్తాయి. IVFలో ఉపయోగించే సంతానోత్పత్తి మందులు సాధారణంగా దీర్ఘకాలికంగా సురక్షితమైనవి.
అపోహ 9: IVF ద్వారా ఒకసారి గర్భం దాల్చిన తర్వాత, భవిష్యత్తులో వచ్చే గర్భాలకు కూడా IVF చికిత్స అవసరం అవుతుంది అని కొందరు నమ్ముతారు.
ఒకసారి IVF విజయవంతమైతే, భవిష్యత్తులో వచ్చే గర్భాలకు కూడా అదే విధానాన్ని అనుసరించాల్సిన అవసరం లేదు. దీనికి కారణాలు వంద్యత్వానికి (ఇన్-ఫెర్టిలిటీ) కారణమైన అసలు సమస్య, జీవనశైలి మార్పులు మరియు వైద్య చికిత్స, మరియు IVF విజయవంతం కావడం వల్ల పునరుత్పత్తి వ్యవస్థ తిరిగి సాధారణ స్థితికి రావడం వంటివి ఉంటాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో, మొదట వంధ్యత్వానికి దారితీసిన కారణాలు కాలక్రమేణా మెరుగుపడవచ్చు లేదా స్వయంగా తగ్గిపోవచ్చు. జీవనశైలి మార్పులు చేసుకోవడం మరియు అంతర్లీన వైద్య పరిస్థితులను మెరుగు పరచుకోవడం వల్ల సహజంగా కూడా గర్భం వచ్చే అవకాశం ఉంది.
ముగింపు:
IVF చికిత్స అంటే మన శరీరం వెలుపల, ఒక ల్యాబ్‌లో గుడ్డును వీర్యంతో కలపడం. దీని వల్ల మనుషుల్లో మనసుకు సంబంధించిన మరియు ఒంటికి సంబంధించిన మార్పులు వస్తాయి. అయితే, IVF గురించి చాలా మందికి ఉన్న తప్పుడు నమ్మకాలను తెలుసుకుంటే భార్యాభర్తలు ఈ ప్రక్రియను బాగా అర్థం చేసుకోగలరు. అలాగే, తేలిక పాటి పనులు చేసుకోవడం, తమ ఆరోగ్యం జాగ్రత్తగా చూసుకోవడం మరియు డాక్టర్లతో అన్ని విషయాలు మాట్లాడటంపై దృష్టి పెడితే, IVF తర్వాత త్వరగా కోలుకోవడానికి అవకాశం ఉంటుంది.
