Reviewed By: Dr. Kavya Reddy, fertility specialist at Ferty9 Fertility Clinic, Visakhapatnam
IVF ప్రయాణం అనేది భావోద్వేగాలతో నిండిన మరియు శారీరకంగా కష్టమైన అనుభవం. దీని లోని చిక్కులు మరియు అపోహలను అర్థం చేసుకోవడం, వ్యక్తులను శక్తివంతం చేయడానికి చాలా ముఖ్యం. IVF ప్రక్రియ తర్వాత ఆరోగ్యకరమైన కోలుకోవడానికి తేలిక పాటి పనులు చేయడం, మిమ్మల్ని మీరు జాగ్రత్తగా చూసుకోవడం మరియు వైద్య సిబ్బందితో బహిరంగంగా మాట్లాడటం దంపతులకు సహాయపడుతుంది.
IVF అంటే ఏమిటంటే, ఒక స్త్రీ యొక్క గుడ్డును ఆమె శరీరం బయట, ఒక ల్యాబ్‌లో మగవారి స్పెర్మ్ తో కలుపుతారు. గర్భం రావడానికి ప్రతి దశ తెలుసుకోవటం చాలా ముఖ్యమైనది. ఆ దశలు ఏమిటంటే:
IVF ప్రక్రియలో మొదట అండాశయాలను ఉత్తేజ పరచడానికి మందులు ఇస్తారు, దీనివల్ల ఎక్కువ గుడ్లు తయారవుతాయి. తర్వాత, తయారైన ఆ గుడ్లను శరీరం నుండి ఒక చిన్న శస్త్రచికిత్స ద్వారా తీస్తారు. ఆ తర్వాత, ప్రయోగశాలలో ఆ గుడ్డును స్పెర్మ్‌తో కలుపుతారు, దీనిని ఫలదీకరణం అంటారు. ఫలదీకరణం చెందిన గుడ్డు పిండంగా మారుతుంది, దానిని కొన్ని రోజులపాటు ల్యాబ్‌లో ప్రత్యేకమైన పరిస్థితులలో పెంచుతారు. పిండం కొంత అభివృద్ధి చెందిన తర్వాత, దానిని ఒక చిన్న గొట్టం ద్వారా స్త్రీ యొక్క గర్భాశయంలోకి బదిలీ చేస్తారు. చివరగా, పిండం గర్భాశయంలో నిలబడి గర్భం వచ్చిందో లేదో తెలుసుకోవడానికి గర్భధారణ పరీక్ష చేస్తారు. సంతానోత్పత్తి డాక్టర్లు ఈ ప్రక్రియలో మందులు ఇస్తూ, గుడ్లు ఎలా ఎదుగుతున్నాయో చూస్తూ, పిండం గర్భాశయంలో నిలబడటానికి గర్భాశయాన్ని సిద్ధం చేస్తూ సహాయం చేస్తారు.
IVF ప్రయాణంలో భావోద్వేగ ప్రభావం
ఎందుకంటే చాలా సార్లు డాక్టర్‌ దగ్గరకు వెళ్లాలి, చాలా మందులు వాడాలి మరియు ఫలితం కోసం ఎదురు చూడాలి. దీనివల్ల ఒంటరిగా అనిపించవచ్చు మరియు మానసిక సమస్యలు కూడా రావచ్చు. అందుకే, ఈ ప్రక్రియ గురించి నిజాలు మరియు అపోహలు తెలుసుకోవడానికి మంచి డాక్టర్‌తో మాట్లాడితే భావోద్వేగాలను తట్టుకోవచ్చు.
IVF యొక్క భౌతిక అంశాలు
IVF మందుల వల్ల కొన్ని సైడ్ ఎఫెక్ట్స్ కూడా ఉంటాయి. వేడి ఆవిర్లు రావడం, తలనొప్పి, వికారం, రొమ్ములు నొప్పిగా ఉండటం, మూడ్ మారడం, గుడ్లు తీసేటప్పుడు మరియు పిండం బదిలీ చేసేటప్పుడు కొంచెం ఇబ్బందిగా ఉండటం వంటివి జరగవచ్చు. హార్మోన్ల మార్పుల వల్ల మరియు ఒత్తిడి వల్ల అండాశయ హైపర్‌స్టిమ్యులేషన్ సిండ్రోమ్ (OHSS), నీరసంగా అనిపించవచ్చు. పిండం బదిలీ తర్వాత కొన్ని రోజులు బరువులు ఎత్తకూడదు వంటి కొన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. మందుల వల్ల కొంచెం కడుపులో నొప్పిగా లేదా వికారంగా కూడా ఉండవచ్చు.
అపోహ 1: పిండం గర్భాశయానికి అతుక్కోవడానికి పూర్తిగా మంచానికే పరిమితం కావడం చాలా ముఖ్యం
చాలా మంది మహిళలు పిండం బదిలీ చేసిన తర్వాత చాలాసేపు కదలకుండా పడుకుంటేనే పిండం గర్భాశయానికి బాగా అతుక్కుంటుందని నమ్ముతారు.
నిజం: పిండం బదిలీ తర్వాత పూర్తిగా మంచానికే పరిమితం కావడం మంచిది కాదు. అది మీ శరీరం మరియు మనస్సు యొక్క ఆరోగ్యాన్ని పాడు చేస్తుంది. సాధారణ రోజువారీ పనులు మరియు తేలికపాటి వ్యాయామాలు చేసుకోవడం మంచిది. డాక్టర్లు కొంచెంసేపు విశ్రాంతి తీసుకోమని చెబుతారు, కానీ ఎక్కువసేపు మంచంలో ఉండటం వల్ల గర్భం వచ్చే అవకాశాలు పెరగవు. పిండం గర్భాశయానికి అతుక్కోవడం అనేది ప్రధానంగా పిండం యొక్క నాణ్యత మరియు అది గర్భాశయంలో ఎలా అతుక్కుంటుంది అనే దానిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. గతంలో గర్భస్రావాలు అయిన వారికి లేదా గర్భాశయంలో పిండం అతుక్కోవడానికి కావలసిన పొర తక్కువగా ఉన్నవారికి మాత్రమే డాక్టర్లు మంచం విశ్రాంతిని సిఫార్సు చేస్తారు.
అపోహ 2: IVF ప్రక్రియలో దానం చేసిన స్పెర్మ్ లేదా దానం చేసిన గుడ్లను ఉపయోగిస్తారు
కొంతమంది IVF అంటే ఫలదీకరణం కోసం దానం చేసిన స్పెర్మ్ లేదా దానం చేసిన గుడ్లను ఉపయోగిస్తారని అనుకుంటారు.
నిజం: చాలా IVF విధానాలలో, భార్యాభర్తల యొక్క సొంత గుడ్లు మరియు స్పెర్మ్‌ను ఉపయోగిస్తారు. దానం చేసిన స్పెర్మ్, దానం చేసిన గుడ్లు లేదా దానం చేసిన పిండాలను కొన్ని ప్రత్యేక పరిస్థితులలో మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు. ఉదాహరణకు, భార్యాభర్తలలో ఒకరికి లేదా ఇద్దరికీ తీవ్రమైన సంతానోత్పత్తి సమస్యలు ఉంటే, జన్యుపరమైన సమస్యలు ఉంటే లేదా వారి సొంత గుడ్డు లేదా స్పెర్మ్‌తో అనేకసార్లు IVF విఫలమైతే దానం చేసిన వాటిని ఉపయోగిస్తారు. దానం చేసిన వాటిని ఉపయోగించాలా వద్దా అనే నిర్ణయం భార్యాభర్తలు ఇద్దరూ కలిసి, సంతానోత్పత్తి నిపుణుడితో చర్చించిన తర్వాత తీసుకుంటారు.
అపోహ 3: IVF ద్వారా గర్భం దాల్చినప్పుడు పుట్టిన పిల్లలకు అసాధారణతలు ఉంటాయి
IVF విధానాల వల్ల పుట్టిన పిల్లలకు పుట్టుకతో వచ్చే లోపాలు లేదా ఎదుగుదలలో అసాధారణతలు వచ్చే ప్రమాదం పెరుగుతుందని ఒక తప్పుడు అభిప్రాయం ఉంది.
నిజం: IVF ద్వారా పుట్టిన పిల్లలకు సహజంగా గర్భం దాల్చిన పిల్లలకు ఉన్నంత ప్రమాదమే (3 నుండి 4 శాతం) పుట్టుక లోపాలు వచ్చే అవకాశం ఉంది. తల్లి వయస్సు ఎక్కువగా ఉండటం ఇక్కడ ఒక ముఖ్యమైన కారణం. పిండం బదిలీ చేయడానికి ముందు కొన్ని ప్రత్యేక జన్యుపరమైన లోపాలు ఉన్నాయో లేదో తెలుసుకోవడానికి ప్రీ-ఇంప్లాంటేషన్ జెనెటిక్ టెస్టింగ్ (PGT) తరచుగా ఉపయోగిస్తారు. ఇది వారసత్వంగా వచ్చే సమస్యలు పిల్లలకు రాకుండా నిరోధించవచ్చు.
అపోహ 4: IVF ద్వారా వచ్చిన గర్భాలకు సిజేరియన్ తప్పనిసరి
కొంతమంది భార్యాభర్తలు IVF ద్వారా గర్భం వస్తే తప్పకుండా సిజేరియన్ చేయించుకోవాలని అనుకుంటారు.
నిజం: IVF ద్వారా వచ్చిన గర్భాలకు సిజేరియన్ తప్పనిసరి కాదు. డెలివరీ ఎలా చేయాలనేది సహజంగా వచ్చిన గర్భాలకు నిర్ణయించే అంశాలనే బట్టి ఉంటుంది. తల్లి మరియు బిడ్డ ఆరోగ్యం, బిడ్డ యొక్క స్థానం మరియు ప్రసవ సమయంలో వచ్చే సమస్యలు వంటి వాటిని పరిగణలోకి తీసుకుంటారు. చాలా మంది IVF ద్వారా గర్భం దాల్చిన మహిళలు విజయవంతంగా సాధారణ ప్రసవం చేసుకున్నారు.
అపోహ 5: IVF దాదాపు ఎల్లప్పుడూ ఒకేసారి ఎక్కువ మంది పిల్లలు (కవలలు, ముగ్గురు పిల్లలు మొదలైనవారు) పుట్టడానికి దారితీస్తుంది
IVF అంటే తరచుగా ఒకేసారి ఎక్కువ మంది పిల్లలు, ముఖ్యంగా కవలలు పుడతారని చాలా మంది అనుకుంటారు.
నిజం: గతంలో ఎక్కువ పిండాలను బదిలీ చేసేవారు కాబట్టి సహజంగా గర్భం వచ్చే దానికంటే IVFలో ఒకేసారి ఎక్కువ మంది పిల్లలు పుట్టే ప్రమాదం ఎక్కువ. అయితే, ఇప్పుడు IVFలో ఒకే పిండాన్ని మాత్రమే బదిలీ చేయడంపై (ఎలెక్టివే సింగల్ ఎంబ్రియో ట్రాన్స్ఫర్ – eSET) ఎక్కువగా దృష్టి పెడుతున్నారు. దీనివల్ల ఒకేసారి ఎక్కువ మంది పిల్లలు పుట్టే ప్రమాదం మరియు కవలల గర్భంతో వచ్చే సమస్యలు బాగా తగ్గుతాయి. eSET చేసినా కవలలు పుట్టే అవకాశం ఉన్నప్పటికీ, ఎక్కువ పిండాలను బదిలీ చేసినప్పుడు కంటే ఇది చాలా తక్కువ.
అపోహ 6: IVF ప్రక్రియ చాలా బాధాకరమైనది!
చాలా మంది IVF ప్రక్రియ, ముఖ్యంగా గుడ్లను తీసుకోవడం మరియు పిండం బదిలీ చేయడం చాలా నొప్పి కలిగిస్తుందని భయపడతారు.
నిజం: IVF అనేది ఒక చిన్న ప్రక్రియ. గుడ్లను తీసేటప్పుడు మత్తుమందు ఇస్తారు కాబట్టి నొప్పి ఉండదు. కొన్నిసార్లు కొంచెం తిమ్మిరిగా లేదా అసౌకర్యంగా ఉండవచ్చు. పిండం బదిలీ అనేది చాలా త్వరగా అయిపోయే, నొప్పిలేని ప్రక్రియ. అవసరమైతే దీనికి కూడా మత్తుమందు ఇవ్వవచ్చు. ఈ ప్రక్రియ వల్ల వచ్చే కొద్దిపాటి నొప్పిని సాధారణ నొప్పి నివారణ మందులతో తగ్గించుకోవచ్చు.
పిండం బదిలీ తర్వాత ఏమి జరుగుతుంది?
పిండం బదిలీ తర్వాత వచ్చే రెండు వారాల నిరీక్షణ (TWW) మహిళలకు భావోద్వేగపరంగా చాలా కష్టంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే ఆ సమయంలో శరీరంలో పెద్దగా మార్పులేమీ అనిపించకపోవచ్చు, ముందు చేసిన ప్రక్రియల ప్రభావం ఇంకా ఉండవచ్చు మరియు ప్రోజెస్టిరాన్ అనే హార్మోన్ వల్ల కొన్ని లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఈ లక్షణాలు తప్పనిసరిగా గర్భం వచ్చినందువల్ల కావు, తీసుకుంటున్న మందుల వల్ల కూడా ఉండవచ్చు.
పిండం గర్భాశయానికి అతుక్కునే ప్రక్రియ సాధారణంగా ఫలదీకరణం జరిగిన 6 నుండి 10 రోజుల మధ్య జరుగుతుంది. హార్మోన్లలో మార్పులు, ముఖ్యంగా ప్రోజెస్టెరాన్, గర్భం వచ్చిన తొలి నాళ్లలో లేదా నెలసరి ముందు కనిపించే లక్షణాలను పోలి ఉండే శారీరక అనుభూతులకు దారితీస్తాయి. ఒకవేళ గర్భం రాకపోతే, హార్మోన్ స్థాయిలు తగ్గిపోతాయి, దీనివల్ల గర్భధారణ సమయంలో కనిపించిన లక్షణాలే మళ్లీ కనిపిస్తాయి.
IVF తర్వాత తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు: ప్రాముఖ్యత మరియు జీవనశైలి మార్పులు
మీ శరీరం మరియు మనస్సును ఆరోగ్యంగా ఉంచే మంచి అలవాట్లను పాటించండి.
- చాలా వేడి నీటి స్నానాలు, ధూమపానం, మద్యపానం మరియు ప్రయాణాలు మానుకోండి.
- ప్రతి రాత్రి 7-9 గంటల నాణ్యమైన నిద్రకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వండి.
- సమతుల్యమైన పోషకాహారం మరియు తగినంత నీరు తీసుకోండి.
- పండ్లు, కూరగాయలు, చిరు-ధాన్యాలు మరియు తక్కువ కొవ్వు ఉండే ప్రోటీన్‌లు ఎక్కువగా ఉండే పోషకమైన ఆహారం తీసుకోండి.
- ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలు మరియు చక్కెర ఎక్కువగా ఉండే పానీయాలు మానుకోండి మరియు ప్రినేటల్ విటమిన్లు తీసుకోవడం కొనసాగించండి.
- కెఫిన్ ఎక్కువగా ఉండే పానీయాలు తగ్గించండి మరియు పాశ్చరైజ్ చేయని ఆహారాలు మరియు అధిక పాదరసం ఉండే చేపలు తినకండి.
ముగింపు
IVF అనేది ఒక సంక్లిష్టమైన మరియు భావోద్వేగపరంగా కష్టమైన ప్రక్రియ. ఇందులో శరీరం వెలుపల ప్రయోగశాలలో గుడ్డును ఫలదీకరణం చేస్తారు. దీనివల్ల కొన్ని దుష్ప్రభావాలు మరియు అలసట కూడా కలగవచ్చు. ఒక మంచి సంతానోత్పత్తి నిపుణుడిని సంప్రదించడం మరియు IVF ప్రక్రియ గురించి ఉన్న అన్ని అపోహలు మరియు నిజాలను తెలుసుకోవడం దంపతులకు సౌకర్యంగా ఉండటానికి మరియు ఈ మొత్తం ప్రక్రియలో వారికి మానసిక మద్దతు ఇవ్వడానికి సహాయపడుతుంది.
