Reviewed By: Dr. Shruthi Mantri, fertility specialist at Ferty9 Fertility Clinic, LB Nagar
గవదబిళ్లల వైరస్, ఒకరి నుండి ఒకరికి సులభంగా వ్యాపించే ఒక సూక్ష్మక్రిమి. ఇది ప్రధానంగా చెంపలు వాపు మరియు నొప్పితో కూడిన లక్షణాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. అయితే, ఈ వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్ వల్ల భవిష్యత్తులో కూడా తీవ్రమైన ప్రభావాలు ఉండవచ్చు, ముఖ్యంగా పురుషుల ప్రత్యుత్పత్తి ఆరోగ్యంపై.
ఈ వివరణాత్మక కథనంలో, మనం గవదబిళ్లలకు మరియు పురుషుల సంతాన సామర్థ్యానికి మధ్య ఉన్న సంబంధం గురించి లోతుగా చర్చిద్దాం. ఈ వ్యాధి పురుషుల ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థపై చూపే ప్రభావాన్ని మరియు దాని ప్రభావాలను తగ్గించడానికి తీసుకోగల చర్యలను అన్వేషిద్దాం.
గవదబిళ్లలు (Mumps) అంటే ఏమిటి?
గవదబిళ్లలు అనేది ఒక వైరల్ వ్యాధి. దీనికి కారణం ‘గవదబిళ్లల వైరస్’, ఇది పారామిక్సోవిరిడే కుటుంబానికి చెందినది. ఈ వైరస్ ప్రధానంగా లాలాజల గ్రంథులపై దాడి చేస్తుంది, దీనివల్ల చెంపలు మరియు దవడ వాపు అనే ముఖ్య లక్షణం కనిపిస్తుంది. ఒకప్పుడు గవదబిళ్లలు పిల్లలలో సర్వసాధారణమైన వ్యాధిగా ఉండేది, కానీ వ్యాక్సినేషన్ కార్యక్రమాలను విస్తృతంగా అమలు చేయడం వల్ల ప్రపంచంలోని అనేక ప్రాంతాలలో దీని వ్యాప్తి గణనీయంగా తగ్గింది.
గవదబిళ్లల సాధారణ లక్షణాలు
గవదబిళ్లల యొక్క అత్యంత ముఖ్యమైన లక్షణం, చెవుల దగ్గర ఉండే ఒకటి లేదా రెండు పారోటిడ్ గ్రంథులలో (లాలాజల గ్రంథులు) వాపు మరియు నొప్పిగా అనిపించడం. దీనితో పాటు మరికొన్ని లక్షణాలు కూడా ఉండవచ్చు:
- తేలికపాటి నుండి మోస్తరు జ్వరం
- తలనొప్పి
- కండరాల నొప్పులు & బిగుసుకుపోవడం (ముఖ్యంగా మెడ మరియు దవడలో)
- అలసట
- ఆకలి లేకపోవడం
- నమలడం లేదా మింగడం కష్టంగా ఉండటం
గవదబిళ్లల వల్ల కొన్నిసార్లు వృషణాలు, అండాశయాలు, క్లోమం (ప్యాంక్రియాస్), మరియు మెదడు వంటి ఇతర అవయవాలను ప్రభావితం చేసే తీవ్రమైన సమస్యలు కూడా రావచ్చు.
గవదబిళ్లలు ఎలా వ్యాపిస్తాయి?
గవదబిళ్లలు ఒకరి నుండి ఒకరికి వేగంగా వ్యాపించే వ్యాధి. ఇది ఈ కింది అనేక మార్గాల ద్వారా వ్యాపిస్తుంది:
- ఇన్ఫెక్షన్ సోకిన వ్యక్తి దగ్గినప్పుడు లేదా తుమ్మినప్పుడు, వారి శ్వాస నుండి వెలువడే తుంపరల ద్వారా నేరుగా వ్యాపించడం.
- వైరస్ అంటుకున్న పాత్రలు, కప్పులు, లేదా ఇతర వస్తువులను ఇతరులతో పంచుకోవడం ద్వారా.
- ఇన్ఫెక్షన్ ఉన్న వ్యక్తితో ఎక్కువసేపు దగ్గరగా ఉండటం.
ఈ వైరస్, వివిధ ఉపరితలాలు & వస్తువులపై కొన్ని గంటల పాటు జీవించి ఉండగలదు, ఇది వ్యాధి వ్యాపించే ప్రమాదాన్ని మరింత పెంచుతుంది.
గవదబిళ్లలు మరియు పురుష ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థ
గవదబిళ్లలు ప్రధానంగా లాలాజల గ్రంథులపై ప్రభావం చూపినప్పటికీ, ఈ వ్యాధి పురుషుల ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థపై, ముఖ్యంగా వృషణాలపై (testicles) కూడా ప్రభావం చూపుతుంది. ‘మంప్స్ ఆర్కైటిస్’ (Mumps Orchitis) అని పిలువబడే ఈ తీవ్రమైన సమస్య, యుక్తవయస్సు తర్వాత గవదబిళ్లలు సోకిన పురుషులలో సుమారు 20-30% మందిలో సంభవిస్తుంది.
మంప్స్ ఆర్కైటిస్ అంటే గవదబిళ్లల వైరస్ రక్త ప్రవాహం ద్వారా ప్రయాణించి, వృషణాల కణజాలాన్ని ఇన్ఫెక్ట్ చేయడం వల్ల కలిగే ఒకటి లేదా రెండు వృషణాల వాపు (inflammation). ఈ పరిస్థితి వల్ల తీవ్రమైన వృషణాల నొప్పి, వాపు, మరియు సున్నితత్వం ఏర్పడతాయి. తరచుగా దీనితో పాటు జ్వరం, వికారం కూడా ఉంటాయి.
గవదబిళ్లలు మరియు సంతాన సామర్థ్యం
పురుషుల సంతాన సామర్థ్యంపై గవదబిళ్లలు చూపే ప్రభావం గురించి చాలా కాలంగా ఆందోళన మరియు విస్తృతమైన పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయి. మంప్స్ ఆర్కైటిస్ వల్ల తాత్కాలికంగా లేదా, అరుదైన సందర్భాలలో, శాశ్వతంగా వృషణాలకు నష్టం కలగవచ్చు. ఇది వీర్యకణాల ఉత్పత్తి తగ్గడానికి మరియు సంతానలేమికి దారితీయవచ్చు.
అనేక అధ్యయనాల ప్రకారం, మంప్స్ ఆర్కైటిస్ ఈ కింది ఫలితాలకు దారితీస్తుందని తేలింది:
- వీర్యకణాల సంఖ్య తగ్గడం
- వీర్యకణాల కదలిక తగ్గడం
- వీర్యకణాల ఆకారంలో లోపాలు ఉండటం
వీర్యకణాల నాణ్యత మరియు పరిమాణంలో ఈ మార్పుల వల్ల, ఈ సమస్య ఉన్న వ్యక్తులు సహజంగా గర్భం దాల్చడం కష్టమవుతుంది.
అయితే, ఒక ముఖ్యమైన విషయం ఏమిటంటే, మంప్స్ ఆర్కైటిస్ కారణంగా శాశ్వత సంతానలేమి వచ్చే ప్రమాదం చాలా తక్కువ. చాలా కేసులలో సంతాన సామర్థ్యం కేవలం తాత్కాలికంగా మాత్రమే దెబ్బతింటుంది. సంతాన సామర్థ్యంపై ప్రభావం యొక్క తీవ్రత అనేది వృషణాల వాపు ఎంత తీవ్రంగా ఉంది, ఏ వయసులో ఇన్ఫెక్షన్ సోకింది, మరియు సమస్యకు ఎంత త్వరగా చికిత్స అందించారు అనే అంశాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
గవదబిళ్లలు మరియు దాని తీవ్రమైన సమస్యలను ఎలా నిర్ధారిస్తారు?
గవదబిళ్లల నిర్ధారణలో రోగ లక్షణాలను పరిశీలించడం మరియు ల్యాబ్ పరీక్షలు చేయడం రెండూ ఉంటాయి. వైద్యులు ఈ కింది పరీక్షలను చేయవచ్చు:
- భౌతిక పరీక్ష: వాపునెక్కిన లాలాజల గ్రంథులు మరియు ఇతర సంభావ్య సమస్యల కోసం వైద్యులు మిమ్మల్ని పరిశీలిస్తారు.
- రక్త పరీక్షలు: గవదబిళ్లలకు సంబంధించిన యాంటీబాడీల ఉనికిని గుర్తించడానికి లేదా వాపు (ఇన్ఫ్లమేషన్) యొక్క స్థాయిలను తెలిపే మార్కర్లను కొలవడానికి.
- ఇమేజింగ్ పరీక్షలు: మంప్స్ ఆర్కైటిస్ అని అనుమానం ఉన్న కేసులలో, వృషణాల వాపును అంచనా వేయడానికి అల్ట్రాసౌండ్ లేదా ఇతర ఇమేజింగ్ పద్ధతులు సహాయపడతాయి.
గవదబిళ్లలను మరియు మగవారి సంతాన సామర్థ్యంపై దాని ప్రభావంతో సహా, సంభావ్య తీవ్రమైన సమస్యలను నిర్వహించడంలో, వ్యాధిని ముందుగానే నిర్ధారించడం & వెంటనే చికిత్స అందించడం చాలా ముఖ్యం.
గవదబిళ్లలు మరియు దాని సంబంధిత ఆర్కైటిస్‌కు అందుబాటులో ఉన్న చికిత్సలు
గవదబిళ్లలకు నిర్దిష్టమైన యాంటీవైరల్ చికిత్స ఏదీ లేనప్పటికీ, సహాయక సంరక్షణ మరియు లక్షణాల నిర్వహణ చాలా అవసరం. మంప్స్ ఆర్కైటిస్ కోసం, డాక్టర్ ఈ కింది చికిత్సలను సిఫార్సు చేయవచ్చు:
- నొప్పిని మరియు వాపును తగ్గించడానికి నొప్పి నివారణ & యాంటీ-ఇన్ఫ్లమేటరీ మందులు.
- ఉపశమనం కలిగించడానికి మరియు వాపును తగ్గించడానికి కోల్డ్ ప్యాక్స్ (చల్లటి కాపడం) పెట్టడం లేదా వృషణాలకు సపోర్ట్ ఇవ్వడం.
- త్వరగా కోలుకోవడానికి పూర్తి విశ్రాంతి తీసుకోవడం మరియు శ్రమతో కూడిన పనులు చేయకుండా ఉండటం.
- తీవ్రమైన సందర్భాలలో, ఆసుపత్రిలో చేరడం మరియు సిరల ద్వారా (intravenous) ద్రవాలను ఎక్కించడం అవసరం కావచ్చు.
మంప్స్ ఆర్కైటిస్‌కు వెంటనే చికిత్స అందించడం వల్ల, భవిష్యత్తులో సంతానలేమి సమస్యలతో సహా, దీర్ఘకాలిక సమస్యల ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
సంతానలేమిని ఎదుర్కోవడం
ఒకవేళ మంప్స్ ఆర్కైటిస్ సంతానలేమి సమస్యలకు దారితీసిన సందర్భాలలో, వ్యక్తులు తమ ఆందోళనలను పరిష్కరించుకోవడానికి అనేక రకాల ఎంపికలను అన్వేషించవచ్చు, అవి:
- ఇన్ విట్రో ఫెర్టిలైజేషన్ (IVF) లేదా ఇంట్రాసైటోప్లాస్మిక్ స్పెర్మ్ ఇంజెక్షన్ (ICSI) వంటి సహాయక ప్రత్యుత్పత్తి సాంకేతికతలు (ART).
- సంతాన సామర్థ్యంపై ప్రభావం చూపే చికిత్సలు చేయించుకునే ముందు స్పెర్మ్ బ్యాంకింగ్ లేదా క్రయోప్రిజర్వేషన్ (వీర్యాన్ని భద్రపరచడం).
- సంతానలేమి వల్ల కలిగే మానసిక ప్రభావాన్ని ఎదుర్కోవడానికి కౌన్సెలింగ్ మరియు సహాయక బృందాలు (Support Groups).
వ్యక్తిగత పరిస్థితుల ఆధారంగా అత్యంత అనువైన ఎంపికలను అన్వేషించడానికి ప్రత్యుత్పత్తి ఆరోగ్య నిపుణులు మరియు ఫెర్టిలిటీ నిపుణుల నుండి మార్గదర్శకత్వం తీసుకోవడం చాలా అవసరం.
మీ సంతాన సమస్యలకు పరిష్కారాలు మరియు భరోసా కోసం మా సమగ్రమైన సేవలను అన్వేషించండి
IVF చికిత్స
IUI చికిత్స
ICSI చికిత్స
ఫెర్టిలిటీ ప్రిజర్వేషన్ సేవలు
బ్లాస్టోసిస్ట్ కల్చర్ & ట్రాన్స్‌ఫర్ చికిత్స
ముగింపు
గవదబిళ్లలు ప్రధానంగా లాలాజల గ్రంథులపై ప్రభావం చూపడానికి ప్రసిద్ధి చెందినప్పటికీ, అవి పురుషుల సంతాన సామర్థ్యంపై కూడా గణనీయమైన పరిణామాలను కలిగి ఉంటాయి. గవదబిళ్లల వైరస్ ఆర్కైటిస్‌కు, అనగా వృషణాల వాపుకు కారణమవుతుంది. ఇది వీర్యకణాల ఉత్పత్తి తగ్గడానికి & నాణ్యత పడిపోవడానికి దారితీసి, సంతానలేమి ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. త్వరిత రోగ నిర్ధారణ మరియు సరైన చికిత్సతో, సంతాన సామర్థ్యంపై మంప్స్ ఆర్కైటిస్ యొక్క దీర్ఘకాలిక ప్రభావాలను తరచుగా తగ్గించవచ్చు.
వ్యాక్సినేషన్ వంటి నివారణ చర్యలే గవదబిళ్లలు మరియు దాని సంభావ్య తీవ్రమైన సమస్యల నుండి రక్షించుకోవడానికి అత్యంత ప్రభావవంతమైన మార్గం. గవదబిళ్లలకు మరియు పురుషుల సంతాన సామర్థ్యానికి మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని అర్థం చేసుకోవడం ద్వారా, ఒక వ్యక్తి తమ ప్రత్యుత్పత్తి ఆరోగ్యం గురించి మెరుగైన నిర్ణయాలు తీసుకోవచ్చు మరియు తమ భవిష్యత్ సంతాన సామర్థ్యాన్ని కాపాడుకోవడానికి ముందుజాగ్రత్త చర్యలు తీసుకోవచ్చు.
మా క్లినిక్‌ను సందర్శించండి:
హైదరాబాద్‌లో ఫెర్టిలిటీ క్లినిక్
విశాఖపట్నంలో ఫెర్టిలిటీ క్లినిక్
కరీంనగర్‌లో ఫెర్టిలిటీ క్లినిక్
రాజమండ్రిలో ఫెర్టిలిటీ క్లినిక్
కర్నూల్‌లో ఫెర్టిలిటీ క్లినిక్
