Reviewed By: Dr. Maunica Sorakayalapeta at Ferty9 Fertility Clinic, LB Nagar, Hyderabad
IVFలో పిండం గ్రేడింగ్ అనేది చాలా ముఖ్యమైన విషయం. ల్యాబ్లో తయారైన పిండాలను నిపుణులు చాలా జాగ్రత్తగా పరిశీలిస్తారు. ఏ పిండానికి గర్భం వచ్చే అవకాశం ఎక్కువగా ఉందో అని చూస్తారు. బదిలీ చేసేటప్పుడు మంచి పిండాలను ఎంచుకుంటే, గర్భం వచ్చే అవకాశాలు పెరుగుతాయి.
పిండం బదిలీలో ముఖ్యమైన దశలు
సాధారణంగా, డాక్టర్లు పిండాలను రెండు ముఖ్యమైన దశల్లో గ్రేడ్ చేస్తారు:
3వ రోజు (క్లీవేజ్ దశ): ఈ సమయంలో, పిండంలో కొన్ని కణాలు ఉంటాయి, వాటిని బ్లాస్టోమియర్స్ అంటారు. గ్రేడింగ్ ఈ విషయాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది:
- కణాల సంఖ్య: 3వ రోజు పిండంలో సాధారణంగా 6 నుండి 10 కణాలు ఉండాలి.
- కణాల రూపురేఖలు (మార్ఫాలజీ): కణాలన్నీ ఒకే పరిమాణంలో ఉన్నాయా, లేదా చిన్న చిన్న ముక్కలు (ఫ్రాగ్మెంట్స్) ఎన్ని ఉన్నాయి అని చూస్తారు. తక్కువ ముక్కలు మరియు ఒకే పరిమాణంలో ఉన్న కణాలు మంచివి.
- గ్రేడింగ్ పద్ధతులు: డాక్టర్లు వేర్వేరు పద్ధతులను ఉపయోగిస్తారు. తరచుగా 1 నుండి 4 వరకు సంఖ్యలను లేదా A నుండి D వరకు అక్షరాలను ఉపయోగిస్తారు. ఎక్కువ సంఖ్య లేదా మొదటి అక్షరం మంచి నాణ్యతను చూపిస్తుంది.
5-7వ రోజు (బ్లాస్టోసిస్ట్ దశ): 5 లేదా 6వ రోజుకు, పిండం బ్లాస్టోసిస్ట్గా అభివృద్ధి చెందుతుంది. ఇది మరింత సంక్లిష్టమైన నిర్మాణం. ఈ దశలో గ్రేడింగ్ కోసం గార్డ్నర్ గ్రేడింగ్ సిస్టమ్ను ఉపయోగిస్తారు. ఇది మూడు భాగాలను అంచనా వేస్తుంది:
- బ్లాస్టోసిస్ట్ విస్తరణ (గ్రేడ్ 1-6): బ్లాస్టోసిస్ట్ ఎంత పెద్దగా అయింది, అది ఎంత బాగా వ్యాపించిందో ఈ గ్రేడ్ చూపిస్తుంది. ఎక్కువ సంఖ్య ఉంటే, పిండం బాగా పెరిగిందని, దాని పొరలు కూడా బాగా విడిపోయాయని అర్థం. పిండం తన చుట్టూ ఉన్న పొరను విడిచిపెట్టి గర్భాశయంలో అతుక్కోవడానికి ఇది ముఖ్యం. ఎక్కువ సంఖ్యలు ఉంటే, ఆ పిండం ఆ ప్రక్రియకు సిద్ధంగా ఉందని సూచిస్తుంది.
- లోపలి కణాల ద్రవ్యరాశి (ICM) నాణ్యత (అక్షర గ్రేడ్ A-C): ఈ లోపలి కణాల ద్రవ్యరాశి (ICM) చివరకు పిండంగా మారుతుంది. గ్రేడ్ A అంటే ఈ ICMలో చాలా కణాలు ఒకదానికొకటి గట్టిగా అమర్చబడి ఉంటాయి, ఇది చాలా మంచి నాణ్యతను సూచిస్తుంది. దీనికి విరుద్ధంగా, గ్రేడ్ C అంటే ICMలో చాలా తక్కువ కణాలు ఉంటాయి, అవి కూడా సరిగ్గా అమర్చబడి ఉండవు, ఇది చాలా తక్కువ నాణ్యతను సూచిస్తుంది. కాబట్టి, గ్రేడ్ A ఉన్న పిండం పిండంగా అభివృద్ధి చెందడానికి మంచి అవకాశం కలిగి ఉంటుంది, అయితే గ్రేడ్ C ఉన్న పిండానికి ఆ అవకాశం తక్కువగా ఉంటుంది.
- ట్రోఫెక్టోడెర్మ్ ఎపిథీలియం (TE) నాణ్యత (అక్షర గ్రేడ్ A-C): ఈ ట్రోఫెక్టోడెర్మ్ ఎపిథీలియం (TE) అనేది పిండం చుట్టూ ఉండే కణాల పొర. ఇది గర్భాశయంలో పిండం అతుక్కున్న తర్వాత మావిగా (ప్లాసెంటా) అభివృద్ధి చెందుతుంది. గ్రేడ్ A అంటే ఈ పొరలో చాలా కణాలు ఒకదానితో ఒకటి బాగా కలిసి, ఒక క్రమపద్ధతిలో అమర్చబడి ఉంటాయి. ఇది మంచి నాణ్యతను సూచిస్తుంది. దీనికి విరుద్ధంగా, గ్రేడ్ C అంటే ఈ పొరలో చాలా తక్కువ కణాలు ఉంటాయి, అవి కూడా ఒకదానితో ఒకటి సరిగ్గా కలిసి ఉండవు. ఇది చాలా తక్కువ నాణ్యతను సూచిస్తుంది.
పిండం గ్రేడింగ్ ఎలా చేస్తారు?
IVFలో పిండం గ్రేడింగ్ అనేది చాలా ముఖ్యమైన ప్రక్రియ. బదిలీ కోసం ఉత్తమమైన పిండాలను ఎంచుకోవడం వల్ల గర్భం వచ్చే అవకాశాలు పెరుగుతాయి.
గ్రేడింగ్ ప్రధానంగా రెండు దశల్లో జరుగుతుంది: 3వ రోజు, దీనిని క్లీవేజ్ దశ అంటారు, మరియు 5 నుండి 7 రోజుల మధ్య, బ్లాస్టోసిస్ట్ దశలో. ప్రతి దశలోనూ వేర్వేరు అంశాలను పరిశీలిస్తారు, ఎక్కువ గ్రేడ్ మంచి నాణ్యతను సూచిస్తుంది. గ్రేడ్లు గ్రేడ్ 1 (అత్యుత్తమ) నుండి గ్రేడ్ 4 (పేలవమైనది) వరకు ఉంటాయి. గ్రేడ్ 4 పిండంలో చాలా తక్కువ లేదా చాలా ఎక్కువ కణాలు ఉంటాయి. అలాగే, కణాల పరిమాణాలు సరిగ్గా ఉండవు, మధ్యస్థ లేదా ఎక్కువగా చిన్న చిన్న ముక్కలు (ఫ్రాగ్మెంటేషన్) ఉంటాయి. పిండం పేలవమైన గ్రేడ్లో ఉన్నప్పటికీ, అది గర్భంలోకి చేరిన తర్వాత శిశువు పెరుగుదలలో ఎలాంటి సమస్యలు కనిపించవు. ఈ గ్రేడ్లు కేవలం పిండం యొక్క బయటి రూపాన్ని మాత్రమే చూస్తాయి, కానీ జన్యువుల స్థాయిని కాదు.
పిండం బదిలీ విజయవంతం కావడానికి ఎక్కువ అవకాశాలు ఉండాలన్నదే మా లక్ష్యం. దానికోసం మేము ఈ విషయాలను పరిశీలిస్తాము:
- కణాల సంఖ్య: పిండంలో సరైన సంఖ్యలో కణాలు ఉన్నాయా లేదా అని చూస్తాము.
- కణాల రూపురేఖలు: కణాలు ఆరోగ్యంగా కనిపిస్తున్నాయా లేదా అని పరిశీలిస్తాము.
- కణాల పరిమాణం ఒకేలా ఉందా: పిండంలోని కణాలన్నీ దాదాపు ఒకే పరిమాణంలో ఉన్నాయా లేదా అని చూస్తాము.
- ఏమైనా చిన్న ముక్కలు ఉన్నాయా: కణాలు విరిగి చిన్న చిన్న ముక్కలుగా ఏమైనా ఏర్పడ్డాయా అని చూస్తాము.
- మల్టీన్యూక్లియేషన్ ఉందా: ఒకే కణంలో ఒకటి కంటే ఎక్కువ కేంద్రకాలు (న్యూక్లియస్) ఉన్నాయా లేదా అని పరిశీలిస్తాము.
పిండం గ్రేడింగ్ ఎందుకు ముఖ్యం?
IVF ప్రక్రియలో పిండం గ్రేడింగ్ ముఖ్యం కావడానికి కారణాలు ఇవి:
- బదిలీ కోసం పిండాలను ఎంచుకోవడం: పిండం యొక్క బయటి రూపాన్ని బట్టి, ఏ పిండానికి గర్భం వచ్చే అవకాశం ఎక్కువగా ఉందో తెలుసుకోవడానికి గ్రేడింగ్ సహాయపడుతుంది. మంచి గ్రేడ్ ఉన్న పిండాలను ముందుగా బదిలీ చేస్తారు. ఈ పిండాలను మంచి నాణ్యత గల పురుష భాగస్వామి యొక్క శుక్రకణాలతో ఫలదీకరణం చేస్తారు, తద్వారా గర్భం వచ్చే అవకాశాలు మెరుగుపడతాయి.
- పిండాలను భద్రపరచడానికి ఎంచుకోవడం: మంచి నాణ్యత ఉన్న పిండాలను భవిష్యత్తులో ఉపయోగించడం కోసం ఫ్రీజ్ చేసి (క్రయోప్రిజర్వేషన్) ఉంచుతాము. ఒకవేళ మొదటి ప్రయత్నం విఫలమైతే, వాటిని తర్వాత బదిలీ చేసుకోవచ్చు.
- గర్భం నిలిచే అవకాశాన్ని అంచనా వేయడం: మంచి గ్రేడ్ ఉన్న పిండాలకు గర్భం నిలిచే మరియు శిశువు జన్మించే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. అయితే, గ్రేడింగ్ అనేది విజయాన్ని ఖచ్చితంగా చెప్పే విషయం కాదు.
- రోగులకు తెలియజేయడం: గ్రేడింగ్ గురించి తెలుసుకోవడం వల్ల రోగులు తమ చికిత్స గురించి మరింత నమ్మకంగా ఉంటారు.
- పరిశోధన మరియు నాణ్యత నియంత్రణ: పిండం గ్రేడింగ్ డేటాను నాణ్యత నియంత్రణ కోసం ఉపయోగిస్తాము. ఈ డేటా డాక్టర్ల మధ్య సమాచార మార్పిడిలో కూడా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది.
IUI: తక్కువ ఖర్చుతో కూడిన సంతానలేమి చికిత్స
IUI అనేది తక్కువ ఖర్చుతో కూడుకున్నది మరియు ముఖ్యంగా కారణం తెలియని సమస్యలకు తక్కువ బాధాకరమైనది. ఇది ఆరోగ్యకరమైన శుక్రకణాలను గుడ్డుకు దగ్గరగా ఉంచడానికి సహాయపడుతుంది. కొన్ని ప్రత్యేక పరిస్థితులలో IUI విధానాన్ని ఎంచుకుంటారు:
- కొన్నిసార్లు గర్భాశయ ముఖద్వారం దగ్గర ఉండే జిగురు (శ్లేష్మం) శుక్రకణాలు లోపలికి వెళ్లడానికి కష్టంగా ఉంటుంది లేదా వాటికి అనుకూలంగా ఉండదు. అలాంటి సమయంలో IUI బాగా పనిచేస్తుంది. అంతేకాకుండా, కొందరికి అండోత్పత్తి సరిగ్గా జరగదు లేదా అస్సలు జరగదు. అటువంటి వారికి అండోత్పత్తిని ప్రేరేపించే మందులతో కలిపి IUI చేస్తే, గుడ్డు విడుదలయ్యేలా చేసి గర్భం వచ్చే అవకాశాలను పెంచుతుంది.
- ఎండోమెట్రియోసిస్ తేలికపాటిగా ఉన్నప్పుడు గర్భం వచ్చే అవకాశాలను పెంచుతుంది.
- సంతానోత్పత్తి నిపుణులు IVF కంటే ముందు 3 IUI చక్రాలను ప్రయత్నించమని సూచిస్తారు. తేలికపాటి నుండి మధ్యస్థ సంతానోత్పత్తి సమస్యలు ఉన్న 35 ఏళ్లలోపు మహిళలకు ఈ పద్ధతి చాలా బాగా పనిచేస్తుంది.
IUI విజయవంతమయ్యే అవకాశాలు
IUI విజయవంతమయ్యే రేట్లు అనేక అంశాలపై ఆధారపడి మారుతూ ఉంటాయి, వాటిలో ముఖ్యమైనవి:
- స్త్రీ వయస్సు: తల్లి వయస్సు పెరిగే కొద్దీ, ముఖ్యంగా 35 సంవత్సరాల తర్వాత విజయవంతమయ్యే అవకాశాలు తగ్గుతాయి.
- 35 సంవత్సరాల లోపు: ప్రతి చక్రానికి 10-20%
- 35-39 సంవత్సరాలు: ప్రతి చక్రానికి 10-15%
- 40 సంవత్సరాలు మరియు అంతకంటే ఎక్కువ: ప్రతి చక్రానికి 5-10%
- శుక్రకణాల నాణ్యత: IUI తేలికపాటి మగ వంద్యత్వానికి (ఇన్-ఫెర్టిలిటీ) సహాయపడినప్పటికీ, శుక్రకణాల కదలిక లేదా సంఖ్య చాలా తక్కువగా ఉంటే IVF మంచి ఎంపిక. ఎందుకంటే ఇది విజయవంతమయ్యే అవకాశాలను గణనీయంగా ప్రభావితం చేస్తుంది.
- IUI చక్రాల సంఖ్య: అనేక సార్లు IUI ప్రయత్నించడం వల్ల మొత్తం విజయం రేటు పెరుగుతుంది. విజయవంతమైన IUI గర్భాలలో దాదాపు 60-80% 3-6 చక్రాలలో జరుగుతాయి.
IUI విఫలమైతే, మీ కోసం అందుబాటులో ఉన్న చికిత్సా ఎంపికలు ఏమిటి?
IUI (ఇంట్రా యుటెరైన్ ఇన్సెమినేషన్) విఫలమైతే, మీరు లాపరోస్కోపీ లేదా IVF (ఇన్ విట్రో ఫెర్టిలైజేషన్) వంటి ఇతర చికిత్సా ఎంపికలను పరిశీలించవచ్చు. ఈ రెండూ వేర్వేరు అంశాలపై దృష్టి పెడతాయి మరియు మీ సంతానోత్పత్తి ప్రయాణంలో ప్రత్యేక పాత్ర పోషిస్తాయి. IUI విఫలమైన తర్వాత అవి ఎలా సంబంధం కలిగి ఉంటాయో ఇక్కడ చూడండి:
విఫలమైన IUI తర్వాత లాపరోస్కోపీ
- ఉద్దేశ్యం: లాపరోస్కోపీ అంటే ఒక చిన్న ఆపరేషన్ లాంటిది. దీని ద్వారా డాక్టర్లు మీ కడుపు లోపల గర్భాశయం, ట్యూబ్లు, అండాశయాలు వంటి భాగాలను ఒక చిన్న కెమెరా సహాయంతో చూస్తారు. ఇది ముఖ్యంగా సమస్య ఏమిటో తెలుసుకోవడానికి చేస్తారు, కొన్నిసార్లు చిన్న చిన్న చికిత్సలు కూడా చేస్తారు.
విఫలమైన IUI తర్వాత లాపరోస్కోపీ ఎప్పుడు పరిగణించవచ్చు?
- కారణం తెలియని వంధ్యత్వం: IUIకి ముందు కారణం తెలియకపోతే, లాపరోస్కోపీ కొన్ని సమస్యలను గుర్తించగలదు. తేలికపాటి ఎండోమెట్రియోసిస్, కటి అతుక్కోవడాలు లేదా చిన్న ట్యూబల్ సమస్యలు IUI విజయాన్ని ప్రభావితం చేసి ఉండవచ్చు. వాటిని ఇది గుర్తించగలదు.
- ఎండోమెట్రియోసిస్ అనుమానం: మీకు ఎండోమెట్రియోసిస్ లక్షణాలు ఉంటే, లాపరోస్కోపీ దానిని నిర్ధారించడానికి ఉత్తమ మార్గం మరియు చికిత్స చేయడానికి కూడా సహాయపడుతుంది.
- ట్యూబల్ సమస్యలు: HSG (హిస్టెరోసాల్పింగోగ్రామ్) ట్యూబ్లు తెరిచి ఉన్నాయో లేదో చూస్తుంది. లాపరోస్కోపీ మరింత దగ్గరగా పరిశీలిస్తుంది మరియు ట్యూబ్ల దగ్గర చిన్న అడ్డంకులు లేదా అతుక్కోవడాలను సరిచేయగలదు.
విఫలమైన IUI తర్వాత IVF
- ఉద్దేశ్యం: IVF అనేది ఒక రకమైన సహాయక పునరుత్పత్తి సాంకేతికత (ART). ఇందులో గుడ్లను సేకరించి, శరీరం వెలుపల (లాబరేటరీ లో) ఫలదీకరణం చేస్తారు మరియు పిండాలను గర్భాశయంలోకి బదిలీ చేస్తారు. ఇది గర్భధారణకు అనేక సహజ అడ్డంకులను దాటవేస్తుంది.
- విఫలమైన IUI తర్వాత ఇది సాధారణంగా తదుపరి దశ ఎప్పుడు:
- అనేక సార్లు IUI విఫలమైతే: 3 నుండి 4 IUI చక్రాలు పని చేయకపోతే, ముఖ్యంగా 35 ఏళ్లు పై బడిన మహిళలకు లేదా తెలిసిన వంధ్యత్వం ఉన్నవారికి, IVF తరచుగా తదుపరి దశ. ఇది తరచుగా మెరుగైన విజయ రేట్లను కలిగి ఉంటుంది.
- తీవ్రమైన మగ కారకం వంధ్యత్వం: కొన్నిసార్లు పురుషుల్లో శుక్రకణాల నాణ్యత చాలా తక్కువగా ఉంటుంది. అటువంటి పరిస్థితుల్లో, IVF (ఇన్ విట్రో ఫెర్టిలైజేషన్) ప్రక్రియలో ICSI (ఇంట్రాసైటోప్లాస్మిక్ స్పెర్మ్ ఇంజెక్షన్) అనే ప్రత్యేక పద్ధతిని ఉపయోగిస్తారు. ఈ పద్ధతిలో, నేరుగా ఒకే ఆరోగ్యకరమైన శుక్రకణాన్ని గుడ్డు లోపలికి ఇంజెక్ట్ చేస్తారు. తక్కువ సంఖ్యలో లేదా కదలిక లేని శుక్రకణాలు ఉన్నప్పటికీ, ఈ విధానం ద్వారా ఫలదీకరణం జరిగే అవకాశాలు పెరుగుతాయి.
- ట్యూబల్ కారకం వంధ్యత్వం: మీ ఫెలోపియన్ ట్యూబ్లు మూసుకుపోయినా లేదా దెబ్బతిన్నా, IVF తరచుగా ఉత్తమ ఎంపిక. ఎందుకంటే, సాధారణంగా గుడ్డు ఫెలోపియన్ ట్యూబ్లో శుక్రకణంతో కలిసి ఫలదీకరణం చెందుతుంది, కానీ ట్యూబ్లు మూసుకుపోతే అది సాధ్యం కాదు. IVF ఈ ప్రక్రియను శరీరం వెలుపల జరిపి, నేరుగా గర్భాశయంలో పిండాన్ని ఉంచడం ద్వారా గర్భం వచ్చే అవకాశాలను పెంచుతుంది.
- ఎండోమెట్రియోసిస్: లాపరోస్కోపీ, ఎండోమెట్రియోసిస్ను నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది. గర్భం దాల్చడంలో మధ్యస్థ నుండి తీవ్రమైన సమస్యలు ఎదుర్కొంటున్న మహిళలకు IVF తరచుగా మరింత విజయవంతం అవుతుంది.
- అధునాతన మాతృ వయస్సు లేదా క్షీణించిన అండాశయ నిల్వ: ఈ పరిస్థితులలో IUI కంటే IVF బాగా పనిచేస్తుంది.
- కారణం తెలియని వంధ్యత్వం: IUI విజయవంతం కాకపోతే మరియు ఎలాంటి సమస్యలు కనిపించకపోతే, IVF ఫలదీకరణం లేదా ఇంప్లాంటేషన్ తో దాగి ఉన్న సమస్యలను పరిష్కరించగలదు.
- విఫలమైన IUI తర్వాత ఇది ఎలా సహాయపడుతుంది: IVF గర్భం దాల్చే అవకాశాలను మెరుగుపరుస్తుంది. ఇది ఫలదీకరణకు మద్దతు ఇస్తుంది మరియు పిండం ఇంప్లాంటేషన్కు సహాయపడుతుంది.
- విజయ రేట్లు: IVF సాధారణంగా IUI కంటే ప్రతి చక్రానికి ఎక్కువ విజయ రేట్లను కలిగి ఉంటుంది. అయితే, వయస్సు మరియు వంధ్యత్వానికి కారణం ఇప్పటికీ ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తాయి.
నిర్ణయం తీసుకునే విధానం
విఫలమైన IUI తర్వాత, మీ ఫెర్టిలిటీ నిపుణుడు లాపరోస్కోపీ మరియు IVF మధ్య నిర్ణయం తీసుకోవడానికి సహాయం చేస్తారు. మీరు మరిన్ని IUI చక్రాలను కూడా పరిగణించవచ్చు. వారు ఈ విషయాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు:
- మీ వయస్సు మరియు అండాశయ నిల్వ.
- రోగి యొక్క సమస్య నిర్ధారణ మరియు IUI విఫలం కావడానికి గల కారణాలు.
- ప్రయత్నించిన IUI చక్రాల సంఖ్య.
- ఎండోమెట్రియోసిస్ లేదా ట్యూబల్ సమస్యలు వంటి తెలిసిన లేదా అనుమానించబడే అంతర్లీన సమస్యల తీవ్రత.
- వీర్య విశ్లేషణ ఫలితాలు.
- మీ వ్యక్తిగత ప్రాధాన్యతలు మరియు ఆర్థిక అంశాలు.
అనేక సార్లు IUI విఫలమైన తర్వాత లేదా పెద్ద వంధ్యత్వ సమస్యలు ఉంటే, తదుపరి దశ తరచుగా IVF ఉంటుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో IVF ముందు లాపరోస్కోపీని ఉపయోగించవచ్చు. ఇది IVF విజయం లేదా సహజ గర్భధారణను ప్రభావితం చేసే సమస్యలను కనుగొనడానికి లేదా పరిష్కరించడానికి సహాయపడుతుంది. అయితే, ఇది IUI విఫలమైన తర్వాత ప్రామాణికమైన దశ కాదు.
మీ ఫెర్టిలిటీ వైద్యునితో సంప్రదింపులు జరపడం చాలా ముఖ్యం. ఈ విధంగా, మీ నిర్దిష్ట పరిస్థితికి తగిన తదుపరి ఉత్తమ చర్యలను మీరు గుర్తించవచ్చు.