Reviewed By: Dr. S. Shashant, fertility specialist at Ferty9 Fertility Center, Secunderabad
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా (Asthenozoospermia) లేదా ఆస్థెనోస్పెర్మియా (Asthenospermia) అనేది పురుషులలో సంతానలేమికి సంబంధించిన ఒక సమస్య. దీని ముఖ్య లక్షణం, వీర్య కణాల కదలిక (motility) సరిగా లేకపోవడం.
కదలిక అంటే, వీర్య కణాలు చక్కగా ముందుకు, సూటిగా ప్రయాణించగల సామర్థ్యం. సహజంగా గర్భం దాల్చడానికి ఇది ఖచ్చితంగా అవసరం. అందువల్ల, పురుషునిలో వీర్య కణాల కదలిక తక్కువగా ఉంటే, వారి భాగస్వామి గర్భం దాల్చే అవకాశాలు కూడా తగ్గుతాయి.
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా అంటే ఏమిటి?
ఒక పురుషుని వీర్యంలో చాలా ఎక్కువ శాతం వీర్య కణాల కదలిక సరిగా లేనప్పుడు, ఆ పరిస్థితిని ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా అంటారు. దీనిని సాధారణంగా ‘వీర్య కణాల కదలిక తక్కువగా ఉండటం’ (low sperm motility) అని కూడా పిలుస్తారు.
పురుషుల సంతాన సామర్థ్యంలో వీర్య కణాల కదలిక అనేది ఒక ముఖ్యమైన అంశం. ఎందుకంటే, ఇది అండాన్ని చేరి, ఫలదీకరణం చేసే వీర్య కణం యొక్క సామర్థ్యంపై ప్రభావం చూపుతుంది. సాధారణంగా చేసే వీర్య పరీక్షలో (semen analysis), పురుషుని సంతాన సామర్థ్యాన్ని అంచనా వేయడానికి చూసే ప్రధాన సూచికలలో ‘కదలిక’ ఒకటి.
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా ఎవరికి వస్తుంది?
ఇది సంతానలేమితో బాధపడుతున్న పురుషులలో సాధారణంగా కనిపించే సమస్య. లైంగికంగా పరిపక్వత చెందిన ఏ పురుషునికైనా ఈ సమస్య రావచ్చు. పురుషుని వీర్య నమూనాను పరీక్షించినప్పుడు, వీర్య కణాల కదలిక తక్కువగా ఉందని తేలితే ఈ సమస్యను నిర్ధారిస్తారు.
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియాలోని రకాలు
ఆస్థెనోస్పెర్మియా అనేది వీర్య కణాల కదలికను దెబ్బతీసే ఒక సమస్య, మరియు ఇది అనేక రకాలుగా ఉంటుంది.
- ప్రైమరీ ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా: ఇది పుట్టుకతో వచ్చే లేదా జన్యుపరమైన సమస్యల వల్ల వస్తుంది. ఈ సమస్యలు నేరుగా వీర్య కణాల కదలికపై ప్రభావం చూపుతాయి.
- సెకండరీ ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా: జీవనశైలి అలవాట్లు, పర్యావరణ ప్రభావాలు లేదా ఇతర ఆరోగ్య సమస్యల వంటి బయటి కారణాల వల్ల ఈ పరిస్థితి ఏర్పడవచ్చు.
- మైల్డ్ ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా: వీర్య కణాల కదలికలో స్వల్ప తగ్గుదల ఉండటం.
- ఆలిగోఆస్థెనోస్పెర్మియా: ఈ రకంలో, వీర్య కణాల కదలిక తక్కువగా ఉండటంతో (ఆస్థెనోస్పెర్మియా) పాటు, వీర్య కణాల సంఖ్య కూడా తక్కువగా (ఆలిగోస్పెర్మియా) ఉంటుంది.
- అబ్సొల్యూట్ ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా: ఈ రకమైన సమస్యలో, బ్రతికి ఉన్న వీర్య కణాలు కూడా అస్సలు కదలవు.
ఆస్థెనోస్పెర్మియాకు గల కారణాలు
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియాకు అనేక కారకాలు దారితీయవచ్చు. వాటిలో కొన్ని కారణాలు కింద ఇవ్వబడ్డాయి:
- జన్యుపరమైన కారకాలు: వంశపారంపర్య వ్యాధులు లేదా జన్యుపరమైన లోపాలు వీర్య కణాల కదలికపై ప్రభావం చూపవచ్చు. ఈ జన్యుపరమైన మార్పులు వీర్య కణాల కదలికను తగ్గించి, ఈ సమస్యకు దారితీస్తాయి.
- హార్మోన్ల అసమతుల్యత: హైపోగోనాడిజం (వృషణాలు సరిగా హార్మోన్లను ఉత్పత్తి చేయకపోవడం) లేదా థైరాయిడ్ సమస్యల వంటి హార్మోన్ల వ్యాధులు వీర్య కణాల ఉత్పత్తిని మరియు కదలికను ప్రభావితం చేస్తాయి.
- వరికోసెల్: ఇది వృషణాలలోని సిరలు ఉబ్బిపోయే పరిస్థితి. దీనివల్ల వృషణాలలో వేడి పెరిగి, వీర్య కణాల కదలిక దెబ్బతింటుంది.
- ఇన్ఫెక్షన్లు: ప్రజనన వ్యవస్థను ప్రభావితం చేసే ఎపిడిడైమిటిస్, ఆర్కైటిస్ (వృషణాల వాపు), మరియు లైంగికంగా సంక్రమించే వ్యాధులు (STIs) వంటి అనేక ఇన్ఫెక్షన్లు వీర్య కణాల కదలికపై, సంఖ్యపై ప్రభావం చూపుతాయి.
- జీవనశైలి కారకాలు: ధూమపానం, అతిగా మద్యం సేవించడం, మాదకద్రవ్యాల వాడకం, ఊబకాయం మరియు అనారోగ్యకరమైన ఆహారం వంటివి వీర్య కణాల కదలికపై చెడు ప్రభావం చూపుతాయి. అదనంగా, డ్రైవింగ్ లేదా గుర్రపుస్వారీ వంటి వృత్తులలో ఉన్నవారిలో కటి ప్రాంతం (pelvic region)పై ప్రభావం పడటం వల్ల కూడా ఆస్థెనోస్పెర్మియా వచ్చే అవకాశం ఉంది.
- అధిక వేడికి గురికావడం: ఆవిరి స్నానాలు (saunas), హాట్ టబ్స్ వంటి అధిక ఉష్ణోగ్రతలకు తరచుగా గురికావడం వల్ల వీర్య కణాల కదలిక తగ్గుతుంది.
- మందులు మరియు చికిత్సలు: రేడియేషన్ మరియు కీమోథెరపీ వంటి కొన్ని రకాల మందులు, చికిత్సలు వీర్య కణాల కదలికను దెబ్బతీస్తాయి.
ఆస్థెనోస్పెర్మియా లక్షణాలు
సాధారణంగా, ఆస్థెనోస్పెర్మియాకు ఎలాంటి ప్రత్యేక లక్షణాలు కనిపించవు. సంతాన సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించే సమయంలో చేసే వీర్య పరీక్ష (semen analysis) ద్వారా ఈ సమస్యను గుర్తిస్తారు.
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియాను ఎలా నిర్ధారిస్తారు?
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియాను నిర్ధారించడానికి చేసే ప్రధానమైన పరీక్ష వీర్య పరీక్ష.
· వీర్య పరీక్ష (Semen analysis): ఈ పరీక్షలో, ల్యాబ్‌లో మైక్రోస్కోప్ సహాయంతో వీర్యం నమూనాను పరిశీలించి, వీర్య కణాల కదలిక (motility), ఆకృతి (morphology) మరియు సంఖ్య (count)ను లెక్కిస్తారు.
- రక్త పరీక్ష (Blood testing): రక్త పరీక్షల ద్వారా శరీరంలోని హార్మోన్ల అసమతుల్యతను గుర్తించవచ్చు.
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియాకు చికిత్స ఎలా చేస్తారు?
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా చికిత్స యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యం వీర్య కణాల కదలికను మెరుగుపరచి, ఆరోగ్యకరమైన గర్భధారణ అవకాశాలను పెంచడం. ఆస్థెనోజూస్పెర్మియాకు అందించే చికిత్స దాని అసలు కారణంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. దీనికి వివిధ చికిత్సా విధానాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి, అవి:
- జీవనశైలిలో మార్పులు: ధూమపానం మానేయడం, మద్యం తగ్గించడం, సమతుల్య ఆహారం తీసుకోవడం, ఒత్తిడిని నిర్వహించడం, మరియు క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం వంటి ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని అలవర్చుకోవడం ద్వారా వీర్య కణాల కదలికను మెరుగుపరచుకోవచ్చు.
- హార్మోన్ల చికిత్స: వీర్య కణాల కదలికను ప్రభావితం చేసే హార్మోన్ల లోపాలను సరిచేయడానికి హార్మోన్ చికిత్సను ఉపయోగిస్తారు. వీర్యం ఉత్పత్తి అయ్యే కణాలను ఉత్తేజపరిచి, హార్మోన్ల స్థాయిలను సాధారణ స్థితికి తీసుకురావడం ద్వారా వీర్య కణాల ఉత్పత్తిని, కదలికను పెంచడానికి ఈ చికిత్సలు సహాయపడతాయి.
- శస్త్రచికిత్స: వరికోసెల్ సమస్యను శస్త్రచికిత్స ద్వారా సరిచేయడం వల్ల వీర్య కణాల కదలిక పెరిగే అవకాశం ఉంది. ఈ శస్త్రచికిత్సను ‘వరికోసెలెక్టమీ’ అంటారు. ఈ ప్రక్రియలో, సర్జన్ ఉబ్బిన సిరలను కట్టివేస్తారు (ligated).
- సహాయక పునరుత్పత్తి పద్ధతులు (Assisted Reproductive Techniques – ART): ఐవీఎఫ్ (IVF) లేదా ఇక్సీ (ICSI) వంటి సహాయక పునరుత్పత్తి పద్ధతులు వీర్య కణాల కదలిక తక్కువగా ఉన్న సమస్యను అధిగమించగలవు. ఇక్సీ (ICSI) పద్ధతిని అత్యంత ప్రభావవంతమైనదిగా భావిస్తారు. ఈ ప్రక్రియలో, డాక్టర్ మైక్రోస్కోపిక్ సూదిని ఉపయోగించి, ఒకే ఒక్క ఆరోగ్యకరమైన వీర్య కణాన్ని అండంలోకి నేరుగా ఇంజెక్ట్ చేస్తారు. దీనివల్ల ఫలదీకరణం ఖచ్చితంగా జరుగుతుంది.
- మందులు: కొన్ని అరుదైన సందర్భాల్లో, వీర్య కణాల కదలికను మెరుగుపరచడానికి మందులను సూచించవచ్చు. శరీరంలో ఆక్సిడేటివ్ ఒత్తిడిని తగ్గించడం ద్వారా వీర్య కణాల పనితీరును, కదలికను పెంచడానికి యాంటీఆక్సిడెంట్ సప్లిమెంట్లను సిఫార్సు చేయవచ్చు.
ముగింపు
ఆస్థెనోజూస్పెర్మియా ఉన్న జంటలు గర్భం దాల్చలేకపోవడం వల్ల మానసిక ఆందోళన మరియు బాధకు గురవుతారు. అందువల్ల, జంటలు తప్పనిసరిగా సంతాన సాఫల్య నిపుణులను (fertility professional) సంప్రదించడం చాలా ముఖ్యం. వారు ఆస్థెనోజూస్పెర్మియాకు గల కచ్చితమైన కారణాలను కనుగొని, ఉత్తమమైన చికిత్సా మార్గాన్ని సూచించగలరు.
విజయవంతమైన గర్భధారణ అవకాశాలను పెంచుకోవడానికి, ఆహారంలో మార్పులు, సరైన జీవనశైలి మరియు సహాయక పునరుత్పత్తి సాంకేతికతల (ART) కలయికను సూచించవచ్చు.
మా క్లినిక్‌ను సందర్శించండి:
హైదరాబాద్‌లో సంతానోత్పత్తి క్లినిక్
రాజమండ్రిలో సంతానోత్పత్తి క్లినిక్
తిరుపతిలో సంతానోత్పత్తి క్లినిక్
కర్నూలులో సంతానోత్పత్తి క్లినిక్
కరీంనగర్‌లో సంతానోత్పత్తి క్లినిక్
వరంగల్‌లో సంతానోత్పత్తి క్లినిక్
